Araştırma Makaleleri
Amaç ve Kapsam
Türkiye Bilimler Akademisi tarafından yayınlanan Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi (TÜBA-AR) Ulakbim tarafından taranan uluslararası hakemli bir dergidir. Somut ve somut olmayan her türlü kültürel birikimin korunması, yaşatılması, tanıtımı ve bilimsel yöntemlerle değerlendirilmesi amacıyla yayın hayatına başlayan dergi, kapsamlı envanter çalışmalarıyla da belgeleme noktasında öncü olmayı hedeflemiştir.
Kültürel mirasın belgelenmesi, tanıtımı ve yaşatılarak gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla 2003 yılında yayımlanmaya başlayan TÜBA-AR, her türlü maddi kalıntı, kültürel peyzaj, dekoratif sanatlar, doğal çevre, sözlü gelenek ve anlatımlar, gösteri sanatları, inançlar, ritüeller, şölenler, doğa ve evrenle ilgili toplumların belleklerinde yer etmiş olay ve uygulamalar olmak üzere sayısı daha da arttırılabilecek her türlü somut ve somut olmayan değerleri içeren uluslararası hakemli bir dergidir.
Kültür kavramı altında gerçekleşen tüm faaliyetlerin ortak zemini olmayı hedefleyen TÜBA-AR, ilke olarak, dönem ve coğrafi bölge sınırlaması olmaksızın aşağıda sıralanan temel alan ve alt çalışma sahaları konusunda yapılan çalışmalara zemin oluşturmaktadır:
Arkeoloji,
Sanat Tarihi,
Kırsal ve Kentsel Mimari,
Kırsal ve Kentsel Peyzaj,
Kültürel Peyzaj,
Kentsel Arkeoloji,
Endüstriyel Arkeoloji,
Etnografya,
Etnobotanik,
Jeoarkeoloji,
Tarih.
Ayrıca toplulukların, grupların ve bireylerin kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araç-gereçler ile kültürel mekânlar gibi farklı ölçek ve nitelikteki kültürel mirasa yönelik her türlü belgeleme, envanter ve sözlü tarih çalışmaları derginin kapsamı içindedir. Bununla birlikte dergimiz, kültür kavramı içinde tespit edilen tüm uygulamaların korunması, onarımı, sergilenmesi, topluma kazandırılması ve kültür sektörü olarak değerlendirilmesine yönelik proje ve fikirlere açık olup bu alanlarda bir forum oluşturma işlevini de üstlenmiştir.
Yazım Kuralları
TÜBA-AR dergisine gönderilen tüm makalelerin iThenticate programı ile benzerlik raporları oluşturulur ve ilgili kurullar tarafından incelemeye alınarak yayım etiği ve intihal açılarından değerlendirildikten sonra hakem sürecine alınabilir.
Yazılar aşağıdaki başlıklarda yer alan açıklamalara uygun hazırlanmalıdır.
TÜBA-AR’a yapılacak başvuruda; Başvuru Mektubu, Başlık Sayfası, Özet, Ana Metin, Görseller ve Ekler ayrı dosyalar şekilde hazırlanmalıdır. Ek olarak, başlık (Türkçe ve İngilizce), özetler ve anahtar kelimeler(Türkçe ve İngilizce), ana metin, tüm görseller, kaynakça ve ekler olmak üzere tüm içerik tek bir dosyaya alınarak sisteme yüklenmelidir. Ana metin ve özet dosyalarında yazar(lar)ın kimliği kör hakem sürecine uygun olarak gizli tutulacaktır. Ancak, yazarların hakem süreci öncesinde çalışmalarında kimliklerini beyan edecek bilgi, belge ve beyanlardan kaçınmaları, gerekirse bu tür bilgileri hakem süreci sonunda ilave etmeleri beklenmektedir.
TÜBA-AR Dergisinde yayınlanacak yazıların hazırlanmasında, aşağıdaki kurallar dışında, sosyal bilimler alanında yaygın kullanılan Amerikan Psikologlar Birliği’nin (APA) önerdiği ortak kurallar (APA 7) geçerlidir. Türkçe yazılmış makalelerde ilgili atıf ve kaynaklar Türkçe yazım kurallarına göre hazırlanmalıdır. İngilizce olarak başvurulan makaleler için TÜBA-AR İngilizce sayfasındaki yazım kuralları incelenmelidir.
Başvuru Mektubu
TÜBA-AR Editör Kurulu’na hitaben hazırlanacak mektupta; çalışmanın daha önce yayımlanmadığı, başka bir yerde değerlendirme sürecinde olmadığı, özgün bir çalışma olduğu, bilimsel normlara ve etik kurallara uygun hazırlandığı açıkça beyan edilmeli ve yazar(lar) tarafından imzalanmalıdır.Başlık Sayfası
Özet ve Anahtar Kelimeler
Ana Metin
Referans Künyesi
Tablo, Şekil ve Görseller
Yazıda yer alan tablo, şekil, fotoğraf gibi tüm görsel malzemeler ayrı dosyada yazıda yer alan sıralamaya uygun olarak gönderilmelidir. Yazıda yer alan tüm görsellerin kaynaklarının verilmesi ve kaynakçada gösterilmesi zorunludur. Kullanım izinlerinin alınması ise yazar(lar)a aittir. Yazarlara ait olmayan görsellerin kullanım izinleri yazı yayıma kabul edildiğinde yazar tarafından beyan edilmelidir.
Metin İçi Kaynak Kullanımı
Metin içi göndermeler tam metnin dilinde ve o dilin kaynak gösterme usul ve esaslarına uygun olmalıdır. TÜBA-AR APA 7. Versiyon atıf sistemine uygun olarak metin içi kaynak gösterme yönetimi kullanmaktadır. Buna göre; atıf, yalnızca yayına ya da yayındaki sayfa veya sayfalara ise ilgili satır ya da paragrafın sonunda, noktadan önce ve parantez içinde verilmelidir. APA 7 atıf sistemine göre, dipnot kullanılmamaktadır ancak açıklama gerektiren zorunlu durumlarda metin içinde dipnot numarası verilerek klasik dipnot düzeninde ilgili sayfanın altında ek açıklama verilebilir. Açıklamalı dipnotun kaynak bilgisi ise dipnotun sonunda yine metin içi atıf tekniğine uygun verilmelidir.
1. Metin içi gönderme:
Metin içi gönderme, gerek görülen yerde (satır arası, cümle sonu ya da paragraf sonu) parantez içinde soyadı, basım yılı ve varsa sayfa numarası ile verilir. Ör: (Kafadar, 2017, s. 101). Kaynak iki yazarlı ise soyadlar arasına "&” simgesi, 3 veya daha fazla yazarlı ise virgül konulur. Sayfalar takip eden sayfalar ise araya tire (18-25), takip etmeyen sayfalar ise araya virgül (3,6,45) konulmalıdır. Türkçe metinlerde yazarlar ikiden fazla ise “ve ark.” eklenir. Ör: (Duralı ve ark., 2020). Yazarın cümlenin başında verildiği durumlarda önce yazar soyadı, sonra parantez içinde atıf yapılan eserin yılı yazılır. Cümlenin ya da paragrafın sonunda sayfa numarası/aralığı parantez içinde gösterilir. Örn: Genç (1998) altını şu şekilde çizdi; "…" (s. 199).
2. Doğrudan Alıntıların Gösterimi:
40 kelimeden az olan doğrudan alıntılar metnin içinde tırnak işaretiyle gösterilir ve normal yazı stili ile yazılır. 40 ve üzeri kelime içeren doğrudan alıntılar ise alt satırdan başlanarak soldan girintili olarak sağa dayalı, normal yazı stilinde ve normal metin aralığında blok halinde yazılmalıdır. Bu şekildeki uzun alıntılarda tırnak işareti kullanılmaz. Diğer atıflardan farklı olarak, alıntı paragrafından sonra nokta konulur ve sonra metin içi atıf gösterilir.
3. Tablo ve Figürler:
Tablo, genellikle sütunlar ve satırlar halinde düzenlenmiş sayısal değerleri (örneğin, ortalamalar ve standart sapmalar) ve/veya metinsel bilgileri (örneğin katılımcılardan gelen yanıtlar) gösterir. Figür, bir çizelge, grafik, fotoğraf, çizim, arsa, infografik veya tablo olmayan başka bir resim olabilir.
Tablo başlığı tablonun üstünde ve sola yaslı olarak yer alır, başlıktan önce Tablo yazısı kalın olarak, sıra numarası ile yazılır. Bunun altında tablo başlığı, bağlaçlar hariç olmak üzere her kelimenin ilk harfi büyük olarak verilir. Başlıktan sonra "/" simgesi konularak başlığın İngilizcesi de italik olarak verilmelidir. Açıklama yapılmak istenirse tablonun altına "Not" ifadesi italik olarak sola dayalı yazılır, sonuna nokta konulur ve açıklama yapılır. Figür için de aynı yazım yöntemi kullanılır.
Kaynakça
Metin içinde verilen atıfların kaynakları makalenin sonundaki kaynakça kısmına APA 7 versiyonuna uygun olarak alfabetik sırayla eklenir.
Çalışma esnasında kullanılan ve atıf yapılan tüm kaynaklar (klasik metinler ve kişisel görüşmeler hariç) Kaynaklar / References bölümüne eklenir. Atıf yapılmayan eserler kaynakçada yer almaz. Kaynaklar, yazarların soyadına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir yazarın birden fazla yayını varsa, yayım tarihine göre sıralanır. Aynı yıl içinde yayımlanan birden fazla eser varsa, bunlar (1995a, 1995b) şeklinde gösterilmelidir. APA 7'ye göre, kaynakçada tırnak içi kullanımlar ve koyu punto yazım tarzı kullanılmaz.
Klasik eserlerin özgün tarihleri biliniyorsa, kaynağın sonunda şu şekilde belirtilir: (Özgün eser 1846 tarihlidir).
Atıf yapılan kaynağın DOI (Digital Object Identifier) numarası varsa, bu numara kaynak bilgileriyle birlikte aşağıdaki gibi sona eklenir:
Öztürk, B. (2021). New Inscriptions from Karadeniz Ereğli Museum IV. Tyche 35, 143–155, Plates 13–18. https://doi.org/10.25365/tyche-2020-35-11
Örnek Kaynakça Yazımları:
Eğer Microsoft Word, Endnote, Zotero vb. programları kullanarak atıflarınızı oluşturduysanız sistem otomatik olarak APA formatında kaynakça oluşturacaktır. Ancak atıf programına gelen kaynak bilgilerinin doğru olmasına dikkat ediniz aksi takdirde kaynakçada hatalı görünecektir. Diğer durumlarda örnek kaynak yazımı aşağıda özetlenmiştir.
1. Tek Yazarlı Kitap
Kitap isimleri yalnız ilk harfi ve noktalama işaretinden sonra gelen kelimenin ilk harfi büyük olarak yazılır, diğer kelimeler küçük harfle ve italik yazılır. Yayın evi yazılırken tüm kelimelerin ilk harfi büyük olmalı ve yer bilgisi verilmemelidir.
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (yıl). Kitap adı. Yayınevi.
Eyüce, A. (2005). Geleneksel yapılar ve mekanlar. Birsen Yayınevi.
2. Çok Yazarlı Kitap
İki yazarlı kaynaklar kaynak olarak gösterilirken araya "&" simgesi eklenir. APA 7 atıf sitemine göre çok yazarlı kitapların kaynakçada gösteriminde 20 yazara kadar tüm yazarların bilgisi verilmelidir. Yirmiden fazla yazar varsa ilk 19 yazar aralara virgül konularak yazılır, 19. yazardan sonra virgül ve üç nokta sonrasında & simgesi konularak son yazar eklenir. Bu sistem makale, sempozyum, rapor vb. kaynaklar için de benzer şekildedir.
Yazarın soyadı, adının ilk harfi., Yazarın soyadı, adının ilk harfi., … & Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (2015). Kitap adı. Yayınevi.
Piaget, J., & Inhelder, B. (1956). The child conception of space. Routledge and Kegan Paul.
Ljungqvist, F. C., Seim, A., Tegel, W., Krusic, P.J., Baittinger, C., Belingard, C., Bernabei, M., Bonde, N., Borghaerts, P., Couturier, Y., Crone, A., van Daalen, S., Daly, A., Doeve, P., Domínguez-Delmas, M., Edouard, J.-L., Frank, T., Ginzler, C., Grabner, M., … & Büntgen, U. (2022). Regional patterns of late medieval and early modern European building activity revealed by felling dates. Frontier in Ecology and Evolution, 9. https://doi.org/10.3389/fevo.2021.825751
3. Editörlü Kitap
Yukarıdaki yazım stiline ek olarak editörler için soyad, ad verildikten sonra Türkçe makalelerde (Ed.) ibaresi eklenir.
Sezgin, F., Genç, M. & Heper, M., (Ed.). (2017). Kitap adı. Yayınevi.
4. Kitap İçinde Bölüm
Kitap içinden bir bölümden atıf verilen kaynaklar, kaynakçaya yazılırken önce bölüm bilgisi (bölüm yazarı, yıl, bölüm başlığı), sonra kitap bilgisi (editör, kitap başlığı) verilir. Kitap ismi italik yazılır. Burada editör isimleri sırayla yazarın adının ilk harfi, soyadı olacak şekilde sıralanır. Başlıktan sonra parantez içinde kaçıncı baskı olduğu ve bölümün sayfa aralığı yazılır, sayfa aralığından sonra “içinde” ifadesi kullanılır. En son yayınevi ve varsa DOI/URL bilgisi eklenir.
Doğan., M. (2019). Bölüm adı. Editör Bilgisi. (Ed.), Kitap adı, (s. Sayfa aralığı) içinde. Yayın Evi.
Özhanlı, M. & Güngör, T. (2014). Pisidia Antiokheia’sı Mortarları. B. Duman, E. Konakçı ve C. Şimşek (Ed.), Mustafa Büyükkolancı’ya armağan/Essay in honour of Mustafa Büyükkolancı (s. 505-513) içinde. Ege Yayınları.
5. Çeviri Eser
Çeviri eserler kaynakçada kitapların yazımı gibi yazılır ancak eserden sonra parantez içinden çevirmen bilgisi verilir.
Sezgin, F. (1982). Eser adı (Yazarın adının ilk harfi. Soyadı, Çev.). Yayınevi.
Horvath, B. (1996). Anadolu 1913 (T. Demirkan, Çev.) Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
6. Dergiden Makale
Sezgin, F., Genç, M. & Heper, M., (2003). Makale adı. Dergi Adı, Cilt(Sayı), sayfa aralığı.
Dörtlük, K. (1988). İlk Keraitai Yazıtı. Türk Arkeoloji Dergisi, 27, 68-71.
7. Resmi Yayın veya Basın Bülteni
Resmi Yayını Basan Kurumun Adı. (Yıl). Raporun adı (Yayın no.). Yayınevi.
Radt, W. (1990). Pergamon 1988 Kampanyası raporu / Zusammenfassender Bericht über dir Kampagne 1988 von Wolfgang Radt. XI. Kazı Sonuçları Toplantısı, II, 135-154.
8. Tezler
Tezler kaynakçada gösterilirken yayınlannış olup olmamasına göre farklı şekilde gösterilir:
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (Yıl). Tezin başlığı [Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi / Doktora tezi]. Üniversitenin Adı. Yayımlanan veri tabanı / İnternet adresi.
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (Yıl). Tezin başlığı [Yayınlanmış Yüksek lisans tezi / Doktora tezi, Üniversitenin Adı]. Yayımlanan veri tabanı / İnternet adresi.
Armağan, M. E. (2010). Kuşadası Kadıkalesi’ndeki Bizans dönemi taş eserleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi.
9. İnternet Kaynakları
Genel gösterim:
Websitesi adı. (Tarih ya da tarih yok ise t.y.). Başlık, Erişim Tarihi: linke bakın çalışıyor ise bugünün tarihini atabilirsiniz)
Kurum/Kuruluş. (yıl, ay). Sayfa başlığı. Bağlantı adresi
Genel gösterime ek olarak, İnternet sayfalarından alınan kaynaklar kurum, yazar, erişim tarihi vb. detayları aktarılarak metin içinde ve kaynakçada aşağıda örneklendiği gibi yazılır:
9.1. Haber sitelerinden alınan kaynaklar
Metin içi atıf: (Yıldırım, 2021)
Kaynakça: Yıldırım, M. (25.10.2021). Şanlıurfa Ulu Cami mimarisiyle tarihi bugüne taşıyor. SABAH. https://www.sabah.com.tr/sanliurfa/2021/10/25/sanliurfa-ulu-cami-mimarisiyle-tarihi-bugune-tasiyor
9.2. Bir haber sitesindeki yorum
Metin içi atıf: (Owens, 2020)
Kaynakça: Owens, L. (2020, October 7). I propose a bicycle race between Biden and Trump [Comment on the webpage Here’s what voters make of President Trump’s COVID-19 diagnosis]. HuffPost. https://www.spot.im/s/00QeiyApEIFa
9.3. Kamu kurumlarına ait bir sayfadan alınan kaynaklar
Metin içi atıf: (Ankara Resim ve Heykel Müzesi, 2022)
Kaynakça: Ankara Resim ve Heykel Müzesi.(15.12.2022). Şehzade Portresi. T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü. https://arhm.ktb.gov.tr/artworks/detail/81/sehzade-portresi
9.4. Sivil toplum kuruluşlarının sayfalardan alınan kaynaklar
Metin içi atıf: (UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, 2024)
Kaynakça: UNESCO Türkiye Millî Komisyonu. (22.02.2024). UNESCO Dünya mirası listesi. https://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi
9.5. Yazar(lar)ı belirli kişi(ler) olan internet sayfalarındaki kaynaklar
Metin içi atıf: (Horovitz, 2021)
Kaynakça: Horovitz, B. (19 Ocak 2021). Are you ready to move your aging parent into your home? AARP. https://www.aarp.org/caregiving/home-care/info-2021/caregiving-questions.html
9.6. Erişim tarihi olan bir sayfadan alınan kaynaklar
Metin içi atıf: (U.S. Census Bureau, n.d.)
Kaynakça: U.S. Census Bureau. (n.d.). U.S. and world population clock. U.S. Department of Commerce. https://www.census.gov/popclock/ adresinden 2 Eylül 2020 tarihinde alınmıştır.
9.7. Yazarlı Gazete Makalesi
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (tarih). Başlık. Gazete Adı. Bağlantı adresi
9.8. Yazarı Olmayan Gazete Makalesi
Makalenin adı: Altbaşlık. (tarih). Gazete Adı. Bağlantı adresi
10. Bilimsel Toplantı ve Sempozyum
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (Yıl, Gün, Ay). Sözlü sunumun adı [Sözlü Sunum]. Bilimsel Toplantının Adı, Toplantının gerçekleştiği şehir, Ülke.
11. Sözlük
Yazarın soyadı, adının ilk harfi. (yıl). Sözlük Maddesi. Sözlük Adı (baskı, sayfa numarası) içinde.
12. Sosyal Medya Paylaşımlarından Gösterilen Kaynaklar
Sayfa Adı / Kullanıcı soyadı, adının ilk harfi [@Kullanıcı adı]. (tarih). Paylaşım başlığı [Ekli resim] [Gönderi]. Sosyal Medya Adı. Bağlantı adresi
Makalenin Fiziksel Özellikleri
Belgenin Şekli: Teslim edilecek dokümanlar (.doc veya .docx) uzantılı Word belgesi olmalıdır.
Metinde kullanılacak yazı tipi: Times New Roman
Ana metinde kullanılacak harf boyutu: 10,5 punto
Görsel başlıklarında kullanılacak harf boyutu: 9 punto
Dipnotlar bölümünde kullanılacak harf boyutu: 9 punto
Sayfa boyutu ve kenar boşlukları: Din A4 boyutundaki sayfada, solda 2,5 cm, sağda 2 cm, üstte 2 cm ve altta 2 cm boşluk bırakılmalıdır.
Satır aralığı: Tek aralık
Paragraf aralığı: 0.6 nk
Paragraf başı: Metnin tamamı sola blok olarak yazılır, sağ yan serbest bırakılır.
Bilimsel Çalışmaların Genel Düzenleme Esasları
Çalışmanın ana dili başlığı: Sözcükler tüm harfleri büyük, Times new roman ve 20 punto olarak yazılır.
Yazar adları: Çalışma başlığının altında, adının baş harfi büyük, soyadının tamamı büyük harflerle 12 punto, kalın olarak yazılır.
Metin içindeki başlıklar: Metin içindeki başlıklar punto ve nitelikleri ile birbirinden ayırt edilir. Genel olarak ara başlıkların sırası ve biçimi aşağıdaki gibidir.
1. düzey başlıklar: TIMES NEW ROMAN, 12 PUNTO, KALIN/BOLD, KAPİTAL/BÜYÜK HARFLERLE YAZILIR.
2. düzey başlıklar: TIMES NEW ROMAN, 12 PUNTO, İNCE/NORMAL, KAPİTAL/ BÜYÜK HARFLERLE YAZILIR.
3. düzey başlıklar: Times New Roman, 12 Punto, İnce/Normal, Küçük Harflerle, Yalnızca Sözcüklerin İlk Harfleri Büyük Olarak Yazılır.
4. düzey başlıklar: Paragraf başı konumundadır. Times New Roman, 12 punto, ince/normal, küçük harflerle eğik/italik olarak yazılır.
Ekler
Yazarın, çalışmanın içinde, sayfa aralarında yer vermek istemediği eklere (tablo, şekil, envanter listesi, katalog vb.) rapor ana metninin ardından, yeni bir sayfadan başlamak kaydıyla ayrı bölüm olarak ve EK 1, EK 2 biçiminde numaralandırılarak yer verilir. Ek bölümlerin başlıkları yukarıda açıklanan 1. düzey başlıklarla aynıdır.
Görseller
Bilimsel çalışmanın ana metni ile çalışma kapsamında yer alan tüm tablo ve görseller ilişkili olmalı, metne katkısı olmayan görsel ya da belgelere yer verilmemeli, metin, metin içinde yapılacak görsel atıflarıyla desteklenmelidir.
Bilimsel çalışmalara ilişkin tüm görsel malzeme (fotoğraf, şekil, levha vb.) metin içinde (arasında) ilgili alanda değerlendirilecektir. Ancak yazarın önerisi doğrultusunda söz konusu görsellerin metin sonunda da değerlendirilmesi mümkündür. Bu durumda görseller, görseller bölümünde yer alır. Bu bölüm, bilimsel çalışmanın ana metin, notlar, kaynakça ve ekler (envanter listesi ve 1 A4 sayfadan daha uzun çizelgeler vb.) bölümlerinin ardından gelen son bölümüdür.
Tüm görseller birden başlayarak kesintisiz sıra numarası ile sıralanır. Bir grup fotoğraf bir levha içinde kullanılacaksa levha içinde yer alan fotoğraflar 1’den ya da A’dan başlamak üzere bağımsız numaralandırılmalı, gerektiğinde levhadaki herhangi bir görsele metin içinde gönderme yapılabilmelidir (Ör: Figür 1, Foto. 5)
Görsel başlıkları görselin üstünde sola yaslı olarak yazılır ve İngilizce karşılıkları italik olarak verilir. Başlıktaki -bağlaçlar hariç- her kelimenin ilk harfi büyük yazılır. Kaynak verilmek isteniyorsa metin içi kaynak gösterimine uygun olarak verilir. Yazarların kendine ait olan görsellerinde kaynak belirtmeleri gerekmez, yazarlar kendilerine ait olmayan görseller için mutlaka kaynak gösterilmelidir. İnternet kaynakları kullanıldıysa atıf verirken (URL-1) şeklinde atıf verilir. Kaynak açık şekilde kaynakçada URL-1 olarak gösterilir. Müzelerden veya izin gerektiren kurumlardan alınan eserlerin görsellerinde mutlaka kaynak gösterilmelidir. Örnek başlık yazımı şu şekildedir:
Yazara ait görsel:
Figür 2
Ankara Etnografya Müzesi Arka Bahçesi / Ankara Ethnography Museum Backyard
İnternet kaynağından alınmış eser görselleri:
Figür 10
Zelve’den 1935 Tarihli Fotoğrafta Kuzuluk / Kuzuluk from a 1935 Photograph of Zelve (URL-1)
Kaynakçadaki gösterimi:
URL-1. Library of Congress. (1935). Zelve’den 1935 tarihli fotoğrafta Kuzuluk. https://www.loc.gov/resource/ppmsca.17410/?sp=55 adresinden 29.10.2022 tarihinde alınmıştır.
Müze vb. kurumlardan alınan izne tabi eserlerin görselleri:
Figür 7
Demetrios ile Eşi Aeliane’nin Mezar Steli / Grave Stele of Demetrios and His Wife Aeliane (©Amasra Arkeoloji Müzesi)
YAPAY ZEKA ARAÇLARININ KULLANIMI
COPE'nin yapay zeka araçlarıyla ilgili tutum bildirgesine göre, Büyük Dil Modelleri araştırma tasarımı oluşturma yeteneğine sahip olmadıkları ve yayımlanan çalışmanın bütünlüğü, özgünlüğü ve geçerliliğinden sorumlu olamayacakları için yazarlıkla ilişkilendirilemezler. Yazarlar, yapay zeka araçlarıyla üretilen veya değiştirilen içeriği açıkça açıklamak ve kullanılan yapay zeka aracının adı, sürümü ve aracın yararlandığı diğer kaynakları uygun şekilde alıntılamak zorundadır. Bu rehber, yalnızca yazım ve dil bilgisi düzeltmeleri için kullanılan standart araçları kapsamamaktadır. Yapay zeka araçlarının kullanımının uygun olup olmadığına karar verme yetkisi, Editör ve Yayıncı'ya aittir.
Yazar Katkı Beyanı
Yayına gönderilen çok yazarlı yazılarda, yazarların katkı düzeylerinin ve katkı alanlarının belirtilmesi, araştırmanın şeffaflığı ve etik kurallara uygunluğu açısından son derece önemlidir. Yazarların katkıları, aşağıdaki tablo üzerinde belirtilir.
| Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) | ........ | |
| 1. Fikir/Kavram, Yöntem ve Tasarım (Araştırma fikri, araştırma sorusu, varsayımlar ve hipotezlerin kurgulanması) | 40 | 15 | 15 | 30 | |
| 2. Literatür değerlendirmesi (Araştırma problemine yönelik literatür taraması ve araştırma konusu bağlamında değerlendirilmesi) | 10 | 35 | 35 | 20 | |
| 3. Veri Toplama ve Analizi (Veri toplama sürecinin planlanması, yürütülmesi, veri analizi ve yorumlanması | Eşit | Eşit | Eşit | Eşit | |
| 4. Yazım ve Düzenleme (Makalenin yazımı ve revizyonları) | 10 | 5 | 5 | 80 | |
| 5. Eleştirel İnceleme (Çalışmayı teslim etmeden önce sadece imla ve dil bilgisi açısından değil, aynı zamanda alana özgü entelektüel içerik açısından değerlendirme) | 70 | 5 | 5 | 20 | |
| 6. Araştırma Altyapı Desteği ve Finansal Destek (Proje için araştırma olanakları, izinleri ve finansal desteğin sağlanması ve yönetilmesi) | 90 | 5 | 5 | 10 | |
| 7. Yayımlama Süreci (Çalışmanın yayım sürecinin yönetilmesi) | 60 | 5 | 5 | 30 |
Yapay Zeka (YZ) Kullanım Beyanı
Yapay Zekâ Kullanım Beyanı, şeffaflığı sağlamak içindir ve eserde ortaya çıkacak maddi hata, yanlılık, veri mahremiyetinin ihlali, haksız veya yanlış kullanım gibi sonuçların herhangi birinde (yazar(lar)ın sorumluluğunu hafifletmez, hiçbir şekilde mazeret oluşturmaz. Tüm sorumluluk, Yazar Katkı Tablosu’nda belirtilen çerçevede yazarlara aittir.
Bu çalışmada yapay zekâ aşağıdaki alanlarda ve oranlarda kullanılmıştır.
| Yapay Zekâ Kullanma alanı | Kullanılan Yapay Zekalar | Yapay zekâ kullanma oranı (%) <10 | Yapay zekâ kullanma oranı (%) 11-20 | Yapay zekâ kullanma oranı (%) 21-35 | Yapay zekâ kullanma oranı (%) >35 |
| 1. Fikir/Kavram, Yöntem ve Tasarım (Araştırma fikri, araştırma sorusu, varsayımlar ve hipotezlerin kurgulanması) | |||||
| 2. Literatür araştırması (Araştırma problemine yönelik literatür taraması ve araştırma konusu bağlamında değerlendirilmesi) | |||||
| 3. Veri Toplama ve Analizi (Veri toplama sürecinin planlanması, yürütülmesi, veri analizi ve yorumlanması) | |||||
| 4. Metnin Oluşumu (Makalenin yazımı ve revizyonları) | |||||
| 5. İngilizceye Çeviri (Yayın için sunulan metnin, Öz, Genişletilmiş İngilizce Özet dahil İngilizceye çevrilmesi) | |||||
| 6. Yabancı Dillerden Çeviri (Metnin oluşumunda kullanılan yabancı dildeki materyallerden çeviri) | |||||
| 7. Makale Yazımında Kullanılan Yazılı Kaynaklardan Özet Çıkarma | |||||
| Diğer (belirtiniz): |
Fon Desteği Belirtme
Makalenin oluşumunda, varsa ayni veya nakdi destek, makalenin teşekkür bölümü yoksa ilk sayfasında, dipnot olarak mutlaka belirtilmelidir. Örn. Bu çalışma, [Kurum Adı] tarafından sağlanan [Proje Adı veya Numarası] kapsamında desteklenmiştir.
Çıkar Çatışması Beyanı
Yazar/lar, çalışma kapsamında herhangi bir kişisel ve finansal çıkar çatışması olmadığını açıkça beyan ederler.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
TÜBA-AR, kültürel mirasın çeşitli yönlerini bilimsel yöntemler ışığında ele alır. Bu kapsamdaki uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve kültürel mekanlar gibi farklı ölçek ve nitelikteki kültürel mirasa dair belgeleme, envanterleme ve sözlü tarih çalışmalarına odaklanır. Dergi, arkeoloji ve sanat tarihi ile ilgili çalışmalardan kırsal ve kentsel mimari, kentsel arkeoloji, endüstriyel arkeoloji, etnografya, etnobotanik, jeoarkeoloji ve tarih çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede makalelere yer verir. Kültür kavramı içinde değerlendirilen tüm uygulamaların korunması, onarımı, sergilenmesi ve topluma kazandırılması ile ilgili projeler ve fikirler, derginin kapsamına dahildir.
Yayıncı
TÜBA-AR dergisinin yayın sahibi, TÜBA Başkanlığı’dır. Yayın sahibi olarak, derginin yayın etiği ilkelerinin ilgili paydaşlar tarafından uygulanmasını, dergi içeriğine ücretsiz ve sürekli erişim sağlanmasını, yayınların arşivlenmesini ve korunmasını taahhüt eder. Aynı zamanda, bilimsel yayın etiğinin ihlal edildiği şüphesi doğduğunda (suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri gibi durumlar) durumu açıklığa kavuşturmak için gerekli adımları atma sorumluluğunu üstlenir.
Özel bütçeli özerk bir kamu kurumu olan Türkiye Bilimler Akademisi yayını olan TÜBA-AR Dergisi reklam almamaktadır ve dergide yayımlanacak makalelerden ücret talep etmemektedir. Editöryal karar ve tercihler herhangi bir politik, ekonomik ve mali müdahale olmadan sadece araştırmanın kalitesine ve katkısına dayanmaktadır.
Yayın Kurulu
Yayın Kurulu, bilimsel yayın etiğinin ihlal edildiği şüphesi oluştuğu durumlarda (suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri gibi durumlar) durumu açıklığa kavuşturmak için Dergi'nin editör ekibini bilgilendirmekle sorumludur. Ayrıca, Dergi'nin uluslararası görünürlüğünü ve akademik niteliğini artırmak amacıyla indeks önerileri sunarlar.
Editör
Hakem sürecine girecek makalelerde editörler, yazar ve hakem arasındaki iletişim kişisi olma sorumluluğuyla hareket eder. Hakemlik sürecini, makalenin dergiye ulaşma tarihinden yayın aşamasına kadar akademik nezaketle her aşamayı titizlikle belgeleyerek yürütürler. Değerlendirme süreci ile ilgili olarak, her bir makale için değerlendirme adımlarını hesap vermekten çekinmezler (yazarın ve hakemin kişisel haklarını ve derginin mahremiyet ilkelerini gözetmek kaydıyla).
Değerlendirmeye alınan makale için iki hakemin farklı görüş bildirmesi durumunda editörler, üçüncü bir hakemin değerlendirmesine başvurmalıdırlar.
Editörler, çıkar çatışması içinde iseler veya çıkar çatışmasına neden olabilecek ilişkiler içindelerse, bu durumu açıkça belirtmeli ve editörlük görevinden çekilmelidirler. Editör kadrosu, finansal çıkarlarını veya diğer çatışmalarını bildirmeli ve çıkar çatışması söz konusuysa editörlük görevinden ayrılmalıdır. Editör kadrosu, değerlendirilen bir makaleden elde edilen bilgileri kişisel çıkar için kullanmamalıdır.
Editörler, yayınlanmış bir makalede çalışmayı veya önemli bölümlerini geçersiz kılan, intihal içeren veya etik dışı bir durum içeren bir hata tespit ederlerse makaleyi geri çekebilirler. Geri çekilme durumunda, editörler makalenin geri çekildiğini açıklayan bir ifade ve geri çekilme nedenini içeren bir açıklama yayınlamalıdır. Ayrıca, orijinal makale ve geri çekilen versiyon arasında bağlantı kuran bir link de sağlanmalıdır. Bu sayede tüm okuyucular bu bilgilere çevrimiçi platformlarda kolayca erişebilir.
Yazar
Yazarların akademik, etik ve sosyal sorumluluğu bulunmaktadır. Aşağıda belirtilen kurallara uymak yazarın sorumluluğundadır:
• Makale başvuru tarihleri, ilgili sayının yayım hazırlığı aşamasındaki çağrı metninde belirtilir. Başvuru tarihinden sonra gelen makale başvuruları değerlendirmeye alınmaz.
• Yazarlar, gönderdikleri makalelerde intihal, emek hırsızlığı, usulsüz referans gösterme, referans unutma, burs ve destek kurumlarının adını anmama gibi etik ihlallerden kaçınmalıdır. Aksi takdirde makale reddedilir.
• Çalışma veya araştırma desteği alan yazarlar, makalelerinde bu kaynağı belirtmelidir.
• Yazarlar, yazı başvurusu yaparken Telif Hakkı Devri ve Çıkar Çatışması Bildirimi Formu'nu imzalayarak sisteme yüklemelidir.
• Yazarlar, yayımlanması talebiyle teslim ettikleri çalışmalardaki fikir ve ifadelerin daha önce başka bir yerde kullanılmamış olmasından sorumludur. Eğer kullanıldıysa, gerekli atıflar yapılarak belirtilmelidir.
• Yazarlar, gönderecekleri yazıların daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olduğunu ve değerlendirme aşamasına alınmadığını taahhüt eder.
• Yazarlar, çalışmanın geçerlilik ve etik konularında hesap verebilir olmalıdır.
• Birden fazla yazarın katkıda bulunduğu çalışmalarda isim sıralaması, yazarların ortak kararı olmalıdır.
• Yazarlar, makalede aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmemeli ve gerekçeli bir şekilde yazar sıralamasında değişiklik taleplerini açıklamalıdır.
• Yazarlar, makalelerinin yayınlanmasından sonra hataları veya yanlışlıkları derhal dergi editörlerine bildirmelidir.
• Yazarlar, aynı makaleyi uygun gerekçe olmaksızın izin almadan veya çapraz referans olmaksızın birden fazla dergide yayınlayamazlar. İmzalanan lisans ve telif hakkı devir sözleşmesine uymak zorundadırlar.
Hakem
Hakemler, aşağıdaki prensiplere bağlı kalarak görevlerini yerine getirirler:• Hakemlik teklifi sunulduğunda, iki haftalık içerisinde, olumlu ya da olumsuz yanıt vermelidirler. Makul gerekçe ile talepte bulunan hakeme bir haftalık ek süre tanınabilir.
• Eğer çalışmanın konusuna dair uzmanlıkları yoksa veya sadece bir kısmını değerlendirebilecek durumdaysa, bunu açıklamalıdırlar.
• Kabul edilen zaman aralığında değerlendirme yapmayı kabul etmeli ve sarkma ihtimalinde bilgilendirmelidirler.
• Dergiye gönderilen tüm makaleler için bir benzerlik raporu oluşturulur. Benzerlik raporunun referanslar (kaynaklar) hariç %20 sınırını aşması halinde makale yazara yeniden gönderilir.
• Hakemler, değerlendirmeleri için kendilerine gönderilen makalelerde yazarın kendinden intihalini fark ettiklerinde editörlere bilgi vermekle sorumludurlar.
• Hakemler, incelemeleri yayınlanmadan önce, söz konusu yazıda bulunan ve kendi ilgi alanlarına giren herhangi bir bilgiyi kullanmamalıdır.
• Hakemler adil ve tarafsız bir değerlendirme yapamayacaklarını düşünürlerse, bunu bildirmelidirler.
• Hakemler hazırlamakta oldukları veya değerlendirmede olan bir çalışmalarına çok benzer bir çalışma söz konusuysa, değerlendirmeyi reddetmelidirler.
• Hakemler değerlendirme sırasında çıkan bir çıkar çatışmasını fark ettiklerinde dergiyi haberdar etmelidirler.
• Hakemler tüm yazı ve hakem değerlendirmelerini gizli tutmalıdırlar.
• Hakemler değerlendirmelerinin sadece bilimsel olduğunu, kişisel, finansal veya entelektüel taraflılık nedeniyle olumlu veya olumsuz biçimde etkilenmeyeceğini garanti etmelidirler.
• Hakemler yazara yönelik kişisel yorumlar veya gerekçelendirilmemiş suçlamalardan kaçınmalıdırlar.
• Hakemler eleştirilerinde spesifik olmalıdır; örneğin, "daha önce yapılmış bir çalışma" gibi genel bir ifadeyi somutlaştırmalıdırlar; bu, editörlerin değerlendirme ve karar alma sürecinde yazarlara adil davranması için yardımcı olacaktır.
• Hakemler yazarlarla dergiyi bilgilendirmeden doğrudan iletişime geçmemelidirler.
• Hakemler başka dilde yazmaktan kaynaklı olabilecek hassasiyetleri tanımalı ve bunu saygıyla ve uygun bir biçimde ifade etmelidirler.
• Hakemler, sırf kendi veya meslektaşlarının atıf sayısını artırmak veya görünürlüklerini yükseltmek için çalışmalara atıf önermemelidir. Bir çalışma önerilecekse, bu önerinin bilimsel bir gerekçesi olmalıdır.
Hakemler değerlendirme sonrası;
• Çalışmanın ve değerlendirme sürecinin gizliliğini korumaya devam etmelidirler.
• Esas yorumlarını ve geribildirimlerini etkileyebilecek bir durumun ortaya çıkması halinde dergiyi bilgilendirmelidirler.
• Revizyon ve yeniden değerlendirme ile ilgili dergiden gelen taleplere karşılık vermelidirler.
Etik İlkeler ve Değerler
TÜBA-AR entelektüel söylemin ve kültürel korumanın temsilcileri olarak, bilimsel araştırmaların bütünlüğünü ve güvenilirliğini korumada etik ilke ve değerlerin büyük önem taşıdığını kabul eder. Etik davranışlara bağlılık, dergimizin güvenilirliğini sağlar ve kültür envanteri alanında bilginin ilerlemesine katkıda bulunur.
• Yazarlardan, başkalarının katkılarını doğru bir şekilde atfederek özgün ve otantik çalışmalar sunmaları beklenir.
• İntihal, veri uydurma ve tahrifat kesinlikle yasaktır.
• Listelenen tüm yazarlar araştırmaya önemli katkılarda bulunmuş olmalıdır. Katkıda bulunan her kişiye uygun şekilde atıfta bulunulmalıdır.
• Hayalet yazarlık ve misafir yazarlık kabul edilemez. Önemli katkılarda bulunan tüm bireylere teşekkür edilmelidir.
• Akran değerlendirme süreci, bilimsel yayınların kalitesinin korunması için çok önemlidir. Hakemler değerlendirmelerini objektif ve yapıcı bir şekilde yapmalıdır.
• Editörler, çıkar çatışmalarından uzak, adil ve tarafsız bir değerlendirme süreci sağlamaktan sorumludur.
• Yazarlar, hakemler ve editörler, araştırma veya inceleme sürecini etkileyebilecek her türlü çıkar çatışmasını açıklamalıdır.
• Yayın sürecinin nesnelliğini ve tarafsızlığını korumak için çatışmaları yönetmek ve azaltmak için adımlar atılmalıdır.
• Yazarlar, deneklere insancıl muamele, verilerin uygun şekilde kullanılması ve ilgili yönetmelik ve kılavuzlara uygunluk dahil olmak üzere araştırmada etik standartlara bağlı kalmalıdır.
• İnsan veya hayvan denekleri içeren araştırmalar için etik izin alınmalı ve makalede açıkça belirtilmelidir.
• Raporlamada şeffaflık, bilimsel topluluk içinde güven oluşturmak için gereklidir.
• Yazarlar, araştırmaya dahil olan bireylerin mahremiyetine ve gizliliğine saygı göstermelidir.
• Katılımcılardan onam formu bildirimi alınmalı, hakları ve saygınlıkları korunmalıdır.
• Editörler, aynı anda başka bir yere gönderilmiş makaleleri kabul etmeyecektir.
• Hata veya suiistimal durumlarında düzeltmeler, geri çekmeler ve açıklamalar derhal yapılmalıdır.
• Yazarlar kültürel çeşitliliğe dikkat etmeli ve araştırma konularının kültürel bağlamlarına saygı göstermelidir.
• Saldırgan veya uygunsuz dil, görüntü veya içerik kesinlikle yasaktır.
• Araştırmacılar, hakemler ve editörler, yeni ortaya çıkan etik konular hakkında bilgi sahibi olmaya ve sürekli mesleki gelişim göstermeye teşvik edilmektedir.
TÜBA-AR, bu etik ilke ve değerlere bağlı kalarak, en yüksek dürüstlük, şeffaflık ve kültürel çeşitliliğe saygı standartlarını destekleyen bilimsel bir ortamı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Yazarlar, hakemler ve editörler bu ilkelerin korunmasında temel ortaklardır ve bilginin ilerlemesine ve kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunurlar.
Açık Erişim ve Yayın Politikası
TÜBA-AR Dergisi, bilginin global değişimini artırarak insanlık için yararlı sonuçlar doğurabilmek amacıyla içeriğinin sürekli ve ücretsiz olarak kullanımı için Açık Bilim sağlar. Bu bağlamda TÜBA yayınlarında kullanılan lisans CC-BY-NC-ND dergide yayınlanan tüm yazılar, https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubaar adresinden erişime açıktır. Bu politika, bilgiye erişimi genişletme, araştırmayı destekleme ve bilimsel bilginin paylaşımını teşvik etme amacını taşımaktadır. Dergi, bilim dünyasına ve topluma katkı sağlamak adına Açık Bilimi ön planda tutarak bilimsel içeriğin geniş bir okuyucu kitlesi tarafından ücretsiz olarak kullanılabilmesine imkan tanımaktadır.
Yayınlanan makalelerin tüm yayın, yayım ve dağıtım hakları TÜBA-AR'a aittir. Alıntı yapılması durumunda kaynak belirtilmesi zorunlu olup, yazının tamamının kullanımı derginin iznine bağlıdır.
Ücret Politikası
Makale gönderim/süreç işletimi ücretsiz olarak sürdürülmektedir.
Bu sistemin içeriği ve TÜBA-AR'da yayınlanan tüm makaleler "Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0" altında lisanslanmıştır.